Dzieci i młodzież spędzają coraz więcej czasu w internecie – grają, oglądają filmy, korzystają z aplikacji i mediów społecznościowych. Psychologowie zwracają uwagę, że taka cyfrowa codzienność może odbijać się na ich rozwoju. Co więcej – niektóre zachowania dzieci, które dużo czasu spędzają przed ekranem, mogą przypominać objawy autyzmu.
To nie autyzm, ale może wyglądać podobnie
Autyzm jest zaburzeniem neurorozwojowym, które ma podłoże biologiczne – nie jest spowodowany środowiskiem ani technologią. Jednak psychologowie zauważają, że dzieci zbyt mocno zanurzone w świecie cyfrowym mogą przejawiać zachowania podobne do tych, które występują u osób w spektrum autyzmu. To nie znaczy, że są autystyczne, ale ich sposób bycia może wyglądać podobnie – i to budzi niepokój.
Jakie objawy mogą się pojawić?
Eksperci wskazują kilka niepokojących sygnałów:
- Trudności w kontaktach z innymi – dzieci mogą być wycofane, niechętne do rozmów czy zabawy z rówieśnikami. Wolą telefon lub komputer.
- Problemy z odczytywaniem emocji – przez brak kontaktu „na żywo” dziecku trudniej zrozumieć mimikę, ton głosu czy mowę ciała innych ludzi.
- Skupienie tylko na jednym temacie – np. gra komputerowa czy youtuber staje się jedynym obiektem zainteresowania.
- Wybuchy złości, drażliwość – zbyt dużo bodźców z internetu może powodować nadmierne pobudzenie i trudności w panowaniu nad emocjami.
- Kłopoty z koncentracją i nadwrażliwość na dźwięki lub obrazy – dzieci bywają przytłoczone światem rzeczywistym, bo są przyzwyczajone do „przefiltrowanej” rzeczywistości online.
Technologia nie zastąpi relacji
Coraz więcej mówi się także o tym, że dzieci zaczynają traktować rozmowy z chatbotami czy sztuczną inteligencją jak prawdziwy kontakt z człowiekiem. To niebezpieczny trend – zamiast rozwijać umiejętności społeczne, młodzi ludzie zamykają się w cyfrowej bańce. Psychologowie podkreślają, że to może mieć poważne konsekwencje dla ich zdrowia psychicznego.
Co mogą zrobić rodzice?
- Ustal jasne zasady korzystania z urządzeń – np. brak ekranów przy posiłkach i przed snem.
- Zachęcaj dziecko do wspólnego spędzania czasu offline – planszówki, spacery, rozmowy.
- Tłumacz, jak działają media i AI – pomóż dziecku zrozumieć, że to tylko narzędzia, nie substytuty relacji.
- Obserwuj zachowanie dziecka – jeśli pojawiają się sygnały wycofania, trudności w kontaktach czy nerwowość, warto porozmawiać z psychologiem.
Internet nie powoduje autyzmu, ale jego nadmiar może wpływać na zachowanie dziecka w sposób, który go przypomina. Dlatego tak ważne jest, by zachować równowagę między światem online i offline. Rolą dorosłych jest pomóc dzieciom rozwijać się zdrowo – nie tylko cyfrowo, ale przede wszystkim społecznie i emocjonalnie.