Żyjemy w świecie, gdzie ekrany są wszędzie – towarzyszą nam przy posiłkach, w drodze do pracy i w chwilach odpoczynku. Dzieci dorastają w tej rzeczywistości, a rodzice zadają sobie pytanie: ile cyfrowego świata to jeszcze rozwój, a ile już uzależnienie? Psychologowie, pedagodzy i badacze nieustannie próbują znaleźć złoty środek między korzyściami a zagrożeniami płynącymi z codziennego obcowania z technologią.
Ile czasu przed ekranem to za dużo?
Nie trzeba zgadywać – istnieją konkretne rekomendacje. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) i Amerykańska Akademia Pediatrii (AAP) wypracowały wytyczne, które warto mieć na uwadze:
- Dzieci poniżej 2. roku życia – zero czasu ekranowego (z wyjątkiem wideorozmów z bliskimi, które mogą wspierać rozwój społeczny i emocjonalny).
- Dzieci w wieku 2–5 lat – maksymalnie godzina dziennie, najlepiej z wartościowymi treściami i w obecności dorosłego, który pomoże dziecku w interpretacji przekazu.
- Dzieci w wieku 6–12 lat – nie więcej niż dwie godziny dziennie w ramach rozrywki, przy czym czas spędzony przed ekranem powinien być równoważony aktywnością fizyczną i innymi formami spędzania czasu.
Co dzieje się, gdy ekranów jest za dużo?
Nadmiar czasu przed ekranem nie jest obojętny dla rozwoju dziecka. Może prowadzić do:
- Problemy ze wzrokiem – długotrwałe wpatrywanie się w ekran powoduje zmęczenie oczu, suchość, a nawet sprzyja rozwijaniu się krótkowzroczności.
- Zaburzenia snu – niebieskie światło ekranów hamuje wydzielanie melatoniny, przez co dzieci mają trudności z zasypianiem i mniej efektywnie odpoczywają w nocy.
- Opóźnienia w rozwoju mowy i umiejętności społecznych – szczególnie u najmłodszych dzieci nadmiar ekranów może utrudniać naukę języka i nawiązywanie relacji z rówieśnikami.
Jak wprowadzić zdrowe nawyki?
Nie chodzi o całkowite wyeliminowanie ekranów, ale o ich mądre wykorzystanie. Kluczowe zasady to:
- Jasne limity – dostosowane do wieku dziecka, zgodnie z zaleceniami specjalistów.
- Jakościowe treści – wybór wartościowych programów, aplikacji i gier, które mają walory edukacyjne.
- Rodzic jako przykład – dzieci uczą się przez obserwację, dlatego warto kontrolować własne nawyki ekranowe.
- Różnorodne aktywności – technologia nie może być jedyną formą spędzania wolnego czasu. Warto zadbać o ruch, kontakt z rówieśnikami, książki i zabawy na świeżym powietrzu.
- Strefy wolne od elektroniki – np. brak ekranów przy posiłkach i przed snem, co poprawia jakość relacji rodzinnych i wspiera zdrowy sen.
Wszystko sprowadza się do równowagi. Technologia może być świetnym narzędziem wspierającym rozwój dziecka, pod warunkiem, że nie stanie się dominującym elementem jego życia. Świadome podejście do tematu pomoże uniknąć negatywnych skutków i sprawi, że dzieci będą korzystać z technologii w sposób zdrowy i kontrolowany.
źródło zdjęcia: https://pixabay.com/pl/photos/ludzie-dziecko-ch%C5%82opiec-maluch-2564425/
Magdalena Kwiatkowska