Unieważnienie egzaminu maturalnego zdarza się rzadko, ale jego skutki są poważne: utrata wyniku z przedmiotu (lub całej sesji) i konieczność ponownego podejścia dopiero w kolejnym roku. Znajomość procedur pozwala uniknąć błędów i — w razie kryzysu — szybko sięgnąć po fachowe wsparcie, np. porady uzyskane u prawnik online.
Podstawy prawne unieważnienia matury
- Ustawa o systemie oświaty — art. 44zzv–44zzzq opisuje katalog przesłanek, tryb decyzji OKE i obowiązek wpisu do protokołu.
- Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 1 sierpnia 2022 r. w sprawie egzaminu maturalnego (§ 24-28) reguluje unieważnienie w trakcie oraz po egzaminie i procedurę wniesienia wyjaśnień.
- Instrukcje CKE/OKE (Informacja o sposobie organizacji… 2025) precyzują szczegółowe obowiązki komisji egzaminacyjnych.
Unieważnienie w trakcie egzaminu
- Urządzenia elektroniczne – samo posiadanie telefonu, smartwatcha czy słuchawek skutkuje natychmiastowym unieważnieniem.
- Niesamodzielna praca – ściąganie, wykorzystywanie notatek, kontakt z innymi zdającymi, komunikacja z AI.
- Zakłócanie przebiegu – agresja, odmowa podporządkowania się poleceniom komisji, samowolne opuszczenie sali.
Unieważnienie po egzaminie
| Przyczyna | Organ decyzyjny | Typowe sytuacje |
|---|---|---|
| Utrata lub zniszczenie prac | Dyrektor OKE | zalanie arkuszy, zagubienie paczki |
| Stwierdzenie niesamodzielności | Zespół przedmiotowy / OKE | identyczne prace, plagiat, generatywne AI |
| Ujawnienie zadań | Dyrektor CKE | wyciek arkuszy przed egzaminem, publikacja zdjęć |
Zdający otrzymuje zawiadomienie przez szkołę i ma dwa dni na pisemne wyjaśnienia. Klasyczne odwołanie administracyjne nie jest przewidziane, lecz możliwa jest skarga do sądu administracyjnego.
Procedura i prawa maturzysty
- Decyzja – wydaje przewodniczący komisji (na sali) lub dyrektor OKE/CKE (po egzaminie).
- Kolejny termin – najwcześniej za rok; jeżeli unieważniono tylko jeden przedmiot, można zdawać go w najbliższej sesji poprawkowej.
- Środki ochrony prawnej – skarga do WSA. Pomocne są konsultacje z doświadczonym adwokatem; szybkie umówienie porady prawnej zdalnie ułatwia ocenę szans i zebranie dowodów (monitoring, zeznania świadków).
Skutki i strategie obrony
- Opóźnienie planów edukacyjnych – brak świadectwa blokuje rekrutację na studia.
- Koszty i stres – konieczność ponownego przygotowania oraz opłaty za egzamin w dodatkowej sesji.
- Ochrona prawna – dobrze udokumentowane wyjaśnienia i szybka reakcja zwiększają szanse na pozytywne rozstrzygnięcie.
- Zapobieganie – szkolne instruktaże, rejestrowanie urządzeń analogowych przez komisję, samodyscyplina zdających.
Podsumowanie
Matura może zostać unieważniona zarówno w trakcie egzaminu, jak i po jego zakończeniu. Najczęstsze powody to posiadanie urządzeń elektronicznych, ściąganie, zakłócanie przebiegu, utrata prac, plagiat i wyciek zadań. Konsekwencje są natychmiastowe i mogą wstrzymać edukację o rok, dlatego warto znać przepisy i w razie wątpliwości szybko skorzystać z profesjonalnego doradztwa prawnego online.
Magdalena Kwiatkowska