Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy jest jedną z najczęstszych chorób przewodu pokarmowego. Wrzód to ubytek w błonie śluzowej dwunastnicy lub żołądka. Występuje średnio u 5-10% populacji. Jakie są przyczyny i objawy wrzodów żołądka?
Przyczyny choroby
• Najczęstsza przyczyna choroby to zakażenie Helicobacter pylori, które odpowiedzialne jest za większość przypadków. Występuje w 70-90% przypadków wrzodów żołądka i więcej niż 90% przypadków wrzodów dwunastnicy. Do zakażenia dochodzi na przykład przez jedzenie ze wspólnego talerza, nieprzestrzeganie higieny osobistej lub jedzenie brudnymi rękami. Obecność bakterii prowadzi do zwiększenia wydzielania kwasu żołądkowego i sprzyja powstawaniu owrzodzeń.
• Kolejną przyczyną chorób wrzodowych może być nadużywanie niesteroidowych leków przeciwbólowych, które hamują syntezę prostaglandyn w żołądku i dwunastnicy, powodują zmniejszenie produkcji śluzu i dwuwęglanów, oraz redukują przepływ krwi w błonie śluzowej. Ryzyko powstawania owrzodzeń zależy od dawki leków. Warto pamiętać, że niesteroidowe leki przeciwzapalne mają ograniczone działanie przeciwbólowe. Zwiększając dawkę, nie odnosimy korzyści – efekt przeciwbólowy nie zwiększa się, natomiast zwiększa się ryzyko owrzodzenia i krwawienia z przewodu pokarmowego.
• Inną przyczyną choroby wrzodowej mogą być czynniki genetyczne. Według badań częstość występowania choroby wrzodowej zwiększa się w przypadku uwarunkowanej genetycznie zwiększonej liczby komórek okładzinowych. Zauważono również większą częstość zachorowań na chorobę wrzodową dwunastnicy u osób z grupą krwi 0, co ma prawdopodobnie związek z obecnością pewnego antygenu, który jest receptorem nabłonka żołądka, ułatwiającym przyleganie Helicobacter pylori.
• Wykazano także bezpośredni wpływ składników dymu tytoniowego na powstawanie wrzodów, a także zwiększoną liczbę nawrotów i utrudniony proces gojenia owrzodzeń u palaczy.
• Refluks dwunastniczo-żołądkowy, powodujący niszczenie bariery śluzówkowej, również może przyczynić się do powstawania wrzodów żołądka i dwunastnicy.
Objawy choroby wrzodowej
• Najczęstszym objawem choroby wrzodowej jest ból zlokalizowany w nadbrzuszu, który w przypadku wrzodów żołądka pojawia się po posiłkach. W przypadku wrzodów dwunastnicy ból nasila się na czczo, często w nocy i nad ranem. Zaobserwowano tutaj sezonowość zaostrzeń – z reguły na wiosnę i jesień.
• Nudności i wymioty.
• Kwaśne lub gorzkie odbijanie i niesmak w ustach.
• Brak apetytu, czasem ze znaczną utratą masy ciała.
• Uciążliwe zaparcia, biegunki i wzdęcia.
• Uczucie pełności w brzuchu.
• Nawracająca czkawka i zgaga.
Zobacz również: Objawy chorej trzustki. Symptomy ostrego i przewlekłego zapalenia trzustki.