Ból po utracie bliskiej osoby może być nie do zniesienia. Czasami zastanawiamy się, czy nasze cierpienie kiedykolwiek się skończy. Okres żałoby jest czasem, w którym przechodzimy przez różnorodne etapy emocjonalne…
Teoria opracowana w 1969 roku przez psychiatrę Elisabeth Kübler-Ross sugeruje, że istnieje pięć różnych etapów żałoby. Przyjrzyjmy się poszczególnym z nich.
1. Zaprzeczenie
Pierwszy etap tej teorii – zaprzeczenie – może pomóc nam zminimalizować przytłaczający ból utraty. Kiedy umrze bliska nam osoba, trudno jest nam uwierzyć, że straciliśmy kogoś tak ważnego w naszym życiu. W chwili straty nasza rzeczywistość całkowicie się zmienia. Dostosowanie się do nowej rzeczywistości może chwilę potrwać.
Zaprzeczenie to nie tylko próba udawania, że strata nie istnieje. W tym etapie staramy się również przetworzyć i zrozumieć, to co się wydarzyło. Zastanawiamy się nad doświadczeniami, które dzieliliśmy z osobą, którą straciliśmy, i zadajemy sobie pytanie, jak mamy dalej bez niej żyć. Jest to niewątpliwie bardzo trudny i bolesny etap.
2. Gniew
Ludzie często odczuwają gniew po utracie bliskiej osoby. Próbując dostosować się do nowej rzeczywistości, doświadczają ekstremalnego dyskomfortu emocjonalnego. Niestety, gniew jest pierwszą rzeczą, którą odczuwamy, gdy zaczynamy uwalniać emocje związane ze stratą. To może sprawić, że poczujemy się odizolowani w swoim doświadczeniu.
3. Targowanie się
Często zdarza się, że ludzie czują się tak zdesperowani, że są gotowi zrobić prawie wszystko, aby złagodzić lub zminimalizować swój ból. Utrata bliskiej osoby może sprawić, że rozważą każdy sposób na zmniejszenie swojego cierpienia. Istnieje wiele sposobów „targowania się”.
Może ono przybierać różne formy, w tym:
„To by się nie stało, gdybym był lepszym człowiekiem”.
„Boże, dlaczego zabrałeś ją a nie mnie?”.
„Ona by nie zmarła, gdybym wcześniej zauważył objawy”.
Kiedy zaczynają się negocjacje, często kierujemy nasze prośby do siły wyższej lub czegoś większego niż my, kto może mieć wpływ na zmianę losu bliskiej nam osoby. W takich momentach zdajemy sobie sprawę, że nie możemy nic zrobić, aby odmienić swój los. To poczucie bezradności może być niezwykle przytłaczające. Podczas targowania się skupiamy się również na naszych osobistych błędach. Możemy spojrzeć wstecz na nasze interakcje z osobą, którą straciliśmy i zauważyć, że nie zawsze byliśmy z nią blisko i często sprawialiśmy jej ból.
W tym etapie często przypominają nam się czasy, w których powiedzieliśmy bliskiej osobie rzeczy, których nie chcieliśmy jej powiedzieć i możemy żałować, że nie możemy cofnąć czasu i zachować się inaczej. Mamy również tendencję do zakładania, że gdyby wszystko potoczyło się inaczej, nie znaleźlibyśmy się w tak bolesnym emocjonalnie miejscu w naszym życiu.
4. Depresja
Podczas naszego doświadczenia z żałobą przychodzi czas, kiedy nasza wyobraźnia uspokaja się i powoli zaczynamy patrzeć na rzeczywistość z zupełnie innej strony. Niestety, jest to też często czas, kiedy zaczynamy coraz bardziej odczuwać utratę ukochanej osoby.
Gdy nasz lęk zaczyna się zmniejszać a strata wydaje się bardziej obecna i nieunikniona, może zacząć nam dokuczać silny smutek. Możemy też wycofywać się, być mniej towarzyscy i rzadziej dzielić się z innymi tym, przez co przechodzimy. Chociaż jest to naturalny etap żałoby, radzenie sobie z depresją po stracie bliskiej osoby może sprawić, że zaczniemy izolować się od innych osób i możemy popaść w depresję.
5. Akceptacja
Kiedy dochodzimy do miejsca akceptacji, nie jest tak, że nie odczuwamy już bólu utraty. Jednak nie opieramy się już realiom naszej sytuacji i nie walczymy o to, by było inaczej. Smutek i żal mogą być nadal obecne w tej fazie, ale taktyki emocjonalnego przetrwania, takie jak zaprzeczanie, targowanie się i gniew, są mniej prawdopodobne.
Kiedy rozważamy pięć etapów żałoby, ważne jest, aby pamiętać, że każdy człowiek przeżywa stratę bliskiej osoby inaczej. Możesz przechodzić przez każdy z tych etapów lub doświadczać każdego z nich w innej kolejności. Granice tych etapów są często rozmyte – możemy przejść z jednego etapu do drugiego i być może z powrotem, zanim całkowicie przejdziemy do nowego etapu.
Ponadto, nie ma określonego przedziału czasowego sugerowanego dla żadnego z tych etapów. Ktoś może doświadczyć poszczególnych etapów dość szybko, na przykład w ciągu kilku tygodni, podczas gdy inna osoba może potrzebować miesięcy, a nawet lat, aby przejść do etapu akceptacji tego, co się stało. Czas potrzebny na przejście przez te etapy jest całkowicie normalny.
Fakty i mity na temat żałoby
Mit 1.: Ból zniknie szybciej, jeśli go zignorujesz
Fakt: Próba zignorowania bólu lub powstrzymania go przed pojawieniem się, na dłuższą metę tylko pogorszy sytuację. Dla prawdziwego uzdrowienia konieczne jest zmierzenie się ze swoim żalem.
Mit 2: Ważne jest, aby „być silnym” w obliczu straty
Fakt: Smutek, przerażenie lub samotność to normalna reakcja na utratę. Płacz nie oznacza, że jesteś słaby. Nie musisz „chronić” rodziny lub przyjaciół, zakładając na siebie żelazny pancerz. Okazanie prawdziwych uczuć może pomóc zarówno im, jak i tobie.
Mit 3: Jeśli nie płaczesz, oznacza to, że nie żałujesz straty
Fakt: Płacz jest normalną reakcją na smutek, ale ci, którzy nie płaczą, mogą odczuwać ból tak samo głęboko, jak inni. Mogą po prostu mieć inne sposoby na przeżywanie swojej straty.
Mit 4: Rozpacz powinna trwać około roku
Fakt: Nie ma konkretnych ram czasowych na przeżywanie rozpaczy związanej z żałobą. Czas potrzebny na uspokojenie emocji i poukładanie swojego życia na nowo, różni się w zależności od osoby.
Mit 5: Postęp w życiu oznacza zapomnienie o stracie
Fakt: Przejście dalej oznacza, że zaakceptowałeś swoją stratę – ale to nie to samo, co zapominanie o tym, co się wydarzyło. Możesz żyć dalej i zachować pamięć o kimś lub czymś, co straciłeś jako ważną część ciebie. W rzeczywistości, gdy idziemy przez życie, te wspomnienia mogą stać się coraz bardziej integralne w definiowaniu tego, kim jesteśmy.
Jak radzić sobie z procesem żałoby?
Podczas gdy smutek i żal są nieuniknionymi częściami żałoby, istnieją sposoby, aby pomóc poradzić sobie z bólem, pogodzić się z żalem i ostatecznie znaleźć sposób, aby podnieść się i iść dalej.
1. Uznaj swój ból
2. Zaakceptuj fakt, że smutek może wywołać wiele różnych i nieoczekiwanych emocji
3. Zrozum, że proces żałoby będzie dla ciebie wyjątkowy
4. Poszukaj bezpośredniego wsparcia u osób, które cię otaczają
5. Wspieraj siebie emocjonalnie
6. Zadbaj o siebie fizycznie
7. Rozpoznaj różnicę między smutkiem a depresją
Zmierz się ze swoimi uczuciami
Możesz próbować stłumić swój smutek, ale nie możesz całkowicie go uniknąć. Aby wyjść na prostą, musisz uznać swój ból. Próba uniknięcia uczuć smutku i straty, tylko przedłuża proces żałoby. Nieprzepracowany żal może prowadzić do powikłań, takich jak depresja, lęk, nadużywanie substancji psychoaktywnych i problemy zdrowotne.
Wyraź swoje uczucia w namacalny lub kreatywny sposób. Napisz wiersz o swojej stracie. Jeśli straciłeś ukochaną osobę, napisz list, w którym mówisz jej rzeczy, których nigdy nie miałeś okazji jej powiedzieć. Zrób album ze zdjęciami bliskiej ci osoby lub zaangażuj się w działania organizacji, która była ważna dla ukochanej ci osoby.
Nie zapominaj o swoich hobby i zainteresowaniach
Powrót do czynności, które przynoszą ci radość i łączą cię z innymi, może pomóc ci pogodzić się ze stratą i wspomóc proces żałoby.
Nie pozwól nikomu powiedzieć ci, jak masz się czuć (i nie mów sobie, jak masz się czuć)
Twój smutek należy do ciebie i nikt inny nie może powiedzieć ci, kiedy nadszedł czas, aby „pójść dalej”. Pozwól sobie poczuć to, co czujesz, bez zawstydzenia i osądzania. Można być złym, krzyczeć, płakać lub nie płakać. Można również śmiać się, znajdować chwile radości i odpuścić, kiedy będziemy już na to gotowi.
Zaplanuj z wyprzedzeniem „wyzwalacze” żalu
Rocznice i inne okazje mogą obudzić wspomnienia i uczucia. Przygotuj się na emocjonalne uderzenie i wiedz, że jest to całkowicie normalne.
Zadbaj o swoje zdrowie fizyczne
Umysł i ciało są ze sobą połączone. Kiedy poczujesz się zdrowy fizycznie, będziesz w stanie lepiej radzić sobie emocjonalnie. Zwalcz stres i zmęczenie poprzez wystarczającą ilość snu, prawidłowe odżywianie i regularne ćwiczenia . Nie pij alkoholu ani nie zażywaj narkotyków, aby uśmierzyć swój żal lub sztucznie poprawić swój nastrój.
Ważne jest, aby pamiętać, że każdy człowiek inaczej radzi sobie ze stratą. Chociaż może się okazać, że doświadczasz wszystkich pięciu etapów żałoby, możesz również uznać, że trudno jest ci zaklasyfikować swoje uczucia na jednym z tych etapów. Miej cierpliwość wobec siebie i swoich uczuć w radzeniu sobie ze stratą. Daj sobie czas na przetworzenie wszystkich emocji, a gdy będziesz gotowy porozmawiać o swoich doświadczeniach z bliskimi lub pracownikiem służby zdrowia, zrób to.
Czytaj też: Nie bój się TEGO TEMATU! Sprawdź, w jaki sposób rozmawiać z dzieckiem O ŚMIERCI!
Źródło: Helpguide.org, Psychology.com
Zdjęcia: Pixabay